Αστάθεια - Εξάρθρημα Επιγονατίδας
Το εξάρθρημα επιγονατίδας αποτελεί μία από τις πιο συχνές αιτίες τραυματισμού στην περιοχή του γόνατος, ιδιαίτερα σε νεαρά και αθλητικά ενεργά άτομα. Πρόκειται για μια κατάσταση όπου η επιγονατίδα (το "γόνατο") εκτοπίζεται από τη φυσιολογική της θέση, συνήθως προς την εξωτερική πλευρά του γόνατος.

Η συχνότητα εμφάνισης αστάθειας ή εξαρθρήματος της επιγονατίδας υπολογίζεται περίπου σε 3 άτομα ανά 10.000 πληθυσμού ετησίως.
Η επιγονατίδα ολισθαίνει φυσιολογικά εντός μιας αυλάκωσης στο μηριαίο οστό, που ονομάζεται τροχιλία. Αυτή η κίνηση υποστηρίζεται από:
-
Τη σωστή ανατομία των οστών
-
Τη μυϊκή ισορροπία (κυρίως του τετρακέφαλου)
-
Τη σταθερότητα των συνδέσμων
Αιτίες
-
Στροφικός τραυματισμός του γόνατος κατά την άσκηση (π.χ. ξαφνική αλλαγή κατεύθυνσης)
-
Υπερβολική χαλαρότητα συνδέσμων
-
Δυσπλασία τροχιλίας (επιπέδωση ή ανομοιομορφία της αυλάκωσης)
-
Υψηλή θέση επιγονατίδας (patella alta)
-
Κακή ευθυγράμμιση κάτω άκρων (π.χ. genu valgum, αυξημένο Q-angle)
Συμπτώματα
Το εξάρθρημα είναι ιδιαίτερα επώδυνο και συνοδεύεται από οίδημα, αδυναμία φόρτισης και, πολλές φορές, αδυναμία επαναφοράς της επιγονατίδας χωρίς ιατρική βοήθεια.
Χρόνια Αστάθεια – Όταν το εξάρθρημα γίνεται επαναλαμβανόμενο
Μετά το πρώτο επεισόδιο, η επιγονατίδα μπορεί να γίνεται ασταθής. Όσο πιο συχνά εξαρθρώνεται, τόσο πιο εύκολα υποτροπιάζει, ακόμα και με μικρές κινήσεις ή χωρίς τραυματισμό.
Οι επαναλαμβανόμενες υποτροπές μπορεί να προκαλέσουν:
-
Φθορά στον αρθρικό χόνδρο
-
Χονδροπάθεια ή χονδρομαλάκυνση
-
Πρώιμη οστεοαρθρίτιδα
Διάγνωση
Η διάγνωση γίνεται με βάση:
1. Ιατρικό ιστορικό:
-
Πρώτο ή επαναλαμβανόμενο εξάρθρημα;
-
Εμφάνιση κατά την άθληση ή χωρίς τραυματισμό;
2. Κλινική εξέταση:
-
Έλεγχος σταθερότητας επιγονατίδας
-
Ενδείξεις υπερκινητικότητας ή πόνου κατά την πίεση/κίνηση
3. Απεικονιστικός έλεγχος:
-
Ακτινογραφίες γόνατος: σε λήψεις εμπροσθοπίσθια, πλάγια και ειδικές λήψεις τροχιλίας
-
Μαγνητική τομογραφία (MRI): για τον έλεγχο ρήξης συνδέσμων, χόνδρινων βλαβών, μηνίσκων και μορφολογικών ανωμαλιών
Θεραπεία
Η επιλογή θεραπείας εξαρτάται από:
-
Το αν πρόκειται για πρώτο επεισόδιο
-
Την ύπαρξη ανατομικών παραγόντων κινδύνου
-
Την παρουσία χρονίας αστάθειας
Μη χειρουργική θεραπεία
-
Ανάπαυση και αποφυγή επιβάρυνσης
-
Πάγος & αντιφλεγμονώδη για μείωση πόνου και οιδήματος
-
Νάρθηκας σταθεροποίησης επιγονατίδας
-
Φυσικοθεραπεία: ενδυνάμωση τετρακέφαλου, ιδιοδεκτικότητα και έλεγχος κινήσεων
Στόχος: Ανάκτηση της μυϊκής ισορροπίας και αποτροπή υποτροπής
Χειρουργική Θεραπεία
Η χειρουργική επέμβαση ενδείκνυται σε περιπτώσεις:
-
Επαναλαμβανόμενων εξαρθρημάτων
-
Αποτυχημένης συντηρητικής θεραπείας
-
Σημαντικής ανατομικής ανωμαλίας (π.χ. δυσπλασία τροχιλίας)
Βήματα Χειρουργικής Αντιμετώπισης:
1. Διαγνωστική αρθροσκόπηση:
Ελέγχονται:
-
Κατάσταση χόνδρου
-
Τυχόν βλάβες στους μηνίσκους
-
Σταθερότητα επιγονατιδομηριαίας άρθρωσης
2. Επιλογή χειρουργικής τεχνικής (εξαρτάται από τη ρίζα του προβλήματος):
-
Ανακατασκευή του έσω επιγονατιδομηριαίου συνδέσμου (MPFL)
-
Επανευθυγράμμιση του εκτατικού μηχανισμού
-
Οστεοτομία (τροποποίηση οστικής θέσης της κνήμης ή του μηριαίου)
-
Trochleoplasty (σε περιπτώσεις δυσπλασίας τροχιλίας)
Μετά τη χειρουργική αποκατάσταση ακολουθεί εντατικό πρόγραμμα αποκατάστασης με φυσικοθεραπεία.
